[SONDAŻ] Młodzi Polacy mają większe poczucie wpływu na sprawy kraju, niż dorośli

Analizując dane zebrane od 1992 r., można dostrzec, że przez wszystkie lata młodzi respondenci częściej niż ogół badanych obywateli mieli poczucie wpływu na sprawy kraju – czytamy w komunikacie CBOS.

Według autorów badania poczucie podmiotowości w sferze publicznej osób poniżej 25 lat cechuje większa dynamika zmian niż w przypadku ogółu dorosłych.

„Zarówno wśród młodych, jak i wśród ogółu badanych obserwujemy trend wzrostowy w tym zakresie – wyniki z ostatnich lat wskazują, że poczucie wpływu obywateli na sprawy kraju jest częstsze niż było w latach 90. czy na początku XXI wieku” – stwierdzili.

Zaznaczyli, że największy w historii badań odsetek młodych respondentów mających poczucie wpływu na sprawy kraju zarejestrowaliśmy w lutym 2020 r., co może być związane z licznym udziałem Polaków, zwłaszcza młodych, w protestach.

„Ponadto wysokie odsetki młodych osób mających poczucie wpływu na wydarzenia krajowe zarejestrowano w badaniach przeprowadzonych: we wrześniu 2010 roku, w styczniu 2016 roku i na początku roku 2018. W tych pomiarach mniej więcej połowa ankietowanych poniżej 25. roku życia deklarowała, że ludzie tacy jak oni mają wpływ na sprawy kraju” – ocenili.

CBOS podaje, że w bieżącym roku, w stosunku do 2020, nastąpił spadek odsetka badanych– zarówno wśród ogółu (o 7 punktów), jak i wśród najmłodszych respondentów (o 11 punktów) – deklarujących poczucie podmiotowości obywatelskiej, co może być w jakimś stopniu spowodowane sytuacją epidemiologiczną i licznymi obostrzeniami.

„Ponadto rozpoczęte na jesieni 2020 roku protesty związane z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego w sprawie dopuszczalności przerywania ciąży, jak też późniejszy brak reakcji władz na sprzeciw obywateli wychodzących na ulice – którymi w znacznej mierze byli młodzi ludzie – pozwala przypuszczać, że obywatele w grupie wiekowej 18–24 lata mogli odczuć brak przełożenia swoich działań na sferę publiczną” – podkreślili.

Dodali, że nie bez znaczenia w tym kontekście pozostaje również to, że w ostatnim czasie znacznie wzrosła skala identyfikacji lewicowych, zwłaszcza wśród najmłodszych badanych.

Autorzy komunikatu stwierdzili, że od początku lat 90. obserwowaliśmy wzrost poczucia podmiotowości obywateli w wymiarze lokalnym, jednak dopiero od roku 2010 wyrażane było ono przez mniej więcej połowę Polaków.

„Również wśród dorosłych w wieku 18–24 lata przeświadczenie o wpływie w wymiarze lokalnym do roku 2009 nigdy – poza jednym pomiarem z 2007 roku – nie przekroczyło 50 proc. Sytuacja zmieniła się rok później, gdy niemal dwie trzecie z nich zadeklarowało wpływ na sprawy swojego miasta bądź gminy (63 proc. we wrześniu 2010 roku)” – napisali.

Poinformowali, że od tego momentu, pomimo drobnych wahań zarejestrowanych w kolejnych latach, konsekwentnie więcej niż połowa młodych dorosłych była przekonana o wpływie na sprawy swojej miejscowości.

Według autorów komunikatu, poczucie podmiotowości w sprawach lokalnych było najczęstsze w 2018 roku – roku wyborów samorządowych. „Deklarowało je wówczas około trzech czwartych ankietowanych w wieku od 18 do 24 lat” – zastrzegli.

Zaznaczyli, że młodzi respondenci nieco częściej angażowali się w protesty niż reszta społeczeństwa od roku 1993. „Relatywnie najmniej osób w wieku 18–24 lata deklarujących udział w strajku lub demonstracji notowaliśmy w pierwszej połowie lat 90., a także w roku 1999, 2003, 2006 i 2013. Z kolei na tle ogółu badanych najbardziej wyróżniali się oni aktywnością w tym względzie w roku 2004, 2005, 2007, a także – szczególnie – w 2020, kiedy angażowali się w protesty niemal trzykrotnie częściej niż ogół dorosłych” – czytamy w komunikacie.

Komunikat powstał na podstawie wyników badań „Aktualne problemy i wydarzenia”, przeprowadzanych na reprezentatywnych próbach losowych pełnoletnich mieszkańców Polski w latach 1992–2021. Od maja 2020 r. badania realizowane są w ramach procedury mixed-mode, wykorzystującej wywiady bezpośrednie, telefoniczne i internetowe.

iżu/ joz/pap