Niedziela jest na Białorusi głównym dniem głosowania w referendum w sprawie zmian w konstytucji. Od wtorku trwało głosowanie przedterminowe i według władz zagłosowało w nim już 42,93 proc. uprawnionych do głosowania.
Władze zapewniają, że to „projekt przyszłości”, opozycja mówi, że starą konstytucję Alaksandra Łukaszenki zastąpi nowa konstytucja Alaksandra Łukaszenki, a samo głosowanie to „imitacja i farsa”.
W czasie referendum obywatele odpowiadają na jedno pytanie: „Czy zgadza się pan/pani na zmiany i uzupełnienia Konstytucji Republiki Białoruś?”. Możliwa odpowiedź to „tak” lub „nie”.
Podczas głosowania doszło do wielu protestów pod lokalami wyborczymi. O sytuacji na Białorusi informuje serwis Nexta – dziennikarze zamieszczają nagrania mieszkańców skandujących „Nie dla wojny”.
Według zapowiedzi władz nowa konstytucja miała ograniczyć władze prezydencką i umożliwić bardziej zrównoważone zarządzanie krajem. Według krytyków projektu zmiany są głównie kosmetyczne, a Alaksandr Łukaszenka zdoła zachować pełną kontrolę nad systemem politycznym. Do konstytucji wprowadzany jest nowy organ – Ogólnobiałoruski Zjazd Ludowy. Jest on porównywany do „równoległego parlamentu” i niewykluczone, że jego przewodniczącym zostanie Alaksandr Łukaszenka. Opozycja w ogóle nie uznaje legitymacji głosowania, ponieważ przebiega ono w warunkach represji i ograniczenia praw obywatelskich.
W czasie głosowania przedterminowego w mediach niezależnych pojawiały się regularnie informacje o „zorganizowanym” głosowaniu dla studentów, wojskowych czy zakładów pracy.
Na referendum zaproszono m.in. Obserwatorów z poradzieckiej WNP i Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Nie ma zinstytucjonalizowanej obecności obserwatorów z Zachodu.
W toczącej się obecnie wojnie niestety nie stoimy po tej samej stronie, z waszego terytorium startują rakiety uderzające w Ukrainę; a jesteśmy waszymi sąsiadami, dokonajcie właściwego wyboru, bądźcie Białorusinami, nie Rosjanami – powiedział prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w odezwie do Białorusinów.
„Z waszego terytorium oddziały Federacji Rosyjskiej strzelają rakietami kierowanymi na Ukrainę. Z waszego terytorium zabijane są nasze dzieci, niszczone są nasze domy, oni (Rosjanie – PAP) starają się wysadzić w powietrze wszystko, co zostało zbudowane przez dziesięciolecia – i nie tylko przez nas, ale przez naszych ojców i dziadów” – podkreślił ukraiński prezydent w opublikowanym na swojej stronie w niedzielę przemówieniu.
„To wszystko jest dla was, Białorusinów, praktycznym referendum. Decydujecie, kim jesteście. Decydujecie, kim chcecie być. Jak spojrzycie w oczy waszym dzieciom, jak spojrzycie w oczy swoim sąsiadom. A my jesteśmy waszymi sąsiadami. Jesteśmy Ukraińcami. Wy Białorusinami, nie Rosjanami! Dokonujecie tego wyboru teraz. Dzisiaj” – zaznaczył Zełenski
just/ zm/